بیانیه کمیسیون حقوق بشر کانون وکلای دادگستری استان قم درخصوص *منزلت حیات انسانی و پرهیز از خشونت در منازعات بین المللی*

بسمه تعالی
بیانیه کمیسیون حقوق بشر کانون وکلای دادگستری استان قم درخصوص *منزلت حیات انسانی و پرهیز از خشونت در منازعات بین المللی*

با وقوع هرجنگی ، این سوال اساسی مطرح می شود که آیا جنگ هرگز می تواند اخلاقاً قابل توجیه باشد یا خیر؟ به نظر می رسد با ارائه هر پاسخی ، باز نمی توان از زیر بار نقض گسترده حقوق بشر در امان بود. جنگ به هر دلیل و با هر منطقی که باشد، نقض کننده اصول اساسی انسانی است.از همین بابت است که نخستین اسناد حقوق بشری از دل صحنه های دلخراش جنگ ها و نزاع ها برخاسته است.
در آموزه های اسلامی – در حوزه روابط انسان ها- هم ؛ با قاعده *”لایُقتَل غیرً المقاتِل”* مواجهیم. و از این دیدگاه، مرگ یک انسان بی گناه به مثابه جنایت علیه همه بشریت است . جنگ تنها برای جنگاوران است. لذا هرگونه اقدام برای ارعاب دشمن از طریق کشتار و اسارت زنان و کودکان و سالخوردگان و تخریب زیرساخت های اقتصادی و صنعتی یک کشور به معنای تهدید علیه بشریت است و نمی توان نسبت به آن موضعی بی تفاوت داشت.(بند 4 از ماده 2 پیمان کلوگ-بریاند)
“برافروختن جنگ تجاوز کارانه یا جنگی ناقض عهدنامه ها ،توافق ها و یا تضمین های بین المللی” در زمره جرائم علیه صلح می باشد (ماده6 منشور دادگاه نورنبرگ).
همان گونه که می دانیم “حقوق بنیادین انسان کمترین مطالبات منطقی هر فرد از سایر انسان هاست” و این حقوق شامل حق امنیت، حق حیات ، نبود شکنجه و حق دسترسی آزادانه انسان به امنیت است. با این وصف تعرض به هریک از حقوق بنیادین انسان ها در چنین وضعیتی برخلاف موازین حقوق بشر بوده و مذمت می شود. فلذا این عمل مغایر با منشور سازمان ملل متحد است.
بخوبی به یاد داریم که کشور عزیزمان ایران از بزرگترین قربانیان خشونت های بین المللی در جنگ هشت ساله تحمیلی دولت عراق در طول دهه های گذشته می باشد . جنگی خانمان سوز که هنوز آثار ویرانگرانش به وضوح در ابعاد انسانی و سرزمینی مشاهده می شود. بمباران موشکی شهرها ،ویرانی ساختمان ها و ابنیه و آوارگی میلیون ها نفر ،کشته و زخمی شدن صدها هزار نفر و تلفات غیر قابل جبران حملات شیمیایی ، تماماً گواه ظلمی است که بر زن و مرد این سرزمین رفته و تنها ماحصل این گونه منازعات است ، و مسولیتی عام را متوجه همگان می سازد .
بر همین اساس و با توجه به تعالیم عالیه اسلام، رهبری معظم انقلاب اسلامی نیز موضع صریح، قاطع و هوشمندانه ای را در ماجرای جنگ اوکراین بدین شرح بیان کردند:
“….موضع ثابت جمهوری اسلامی ایران همواره مخالفت با جنگ و تخریب در همه مناطق دنیا است و علاج بحران اوکراین و قضاوت درباره آن را منوط به شناخت ریشه‌های واقعی آن می‌دانیم….”

لذا کانون وکلای دادگستری استان قم ، این نهاد صنفی که همواره پشتیبان حق و عدالت و رهایی از ظلم بوده ، ضمن تقبیح هرگونه خشونت ، با محکومیت هرگونه ندای جنگ طلبی در هرگوشه ای از جهان ، علیه هر جامعه انسانی و با هر انگیزه ای که باشد ، خود را پاسبان مستحکم صیانت از حقوق انسان می داند.
امید است شاهد روزی باشیم که آن روز ، رویکرد آدمی در سرتاسر گیتی به صلح و اعتلای حقوق انسان ها باشد .